Wstępne studium wykonalności stadionu – topka czy szopka?

We wtorkowe południe w budynku Urzędu Miasta Częstochowa odbyło się spotkanie władz miasta z władzami Rakowa Częstochowa, reprezentantami firmy odpowiedzialnej za wykonanie wstępnego studium wykonalności nowego stadionu piłkarskiego w Częstochowie oraz przedstawicielami mediów. Czy w trakcie tego wydarzenia dowiedzieliśmy się czegoś nowego? 

Potencjalna pojemność. Czy jest ona wystarczająca?

Podczas spotkania przedstawiciel firmy Agraria wraz z architektem przedstawili obszerną prezentację multimedialną, która zawierała dogłębną analizę czterech ustalonych lokalizacji, które były objęte przez wstępne studium wykonalności. Przedstawiciele Agrarii na samym początku przedstawili schemat funkcjonalny obiektu, w którym najbardziej interesującym dla kibiców aspektem jest to, że powinien posiadać „trybuny całkowicie zadaszone, posiadające 15 tys. miejsc siedzących„. Firma na bazie zdobytych danych oszacowała, że liczba potencjalnych kibiców Rakowa Częstochowa w wieku 15+ wynosi około 15,8 tysięcy. Pytanie jednak, czy stadion na 15 tysięcy widzów (mimo, że teraz leży w sferze marzeń) byłby na dłuższą metę wystarczalny i czy nie byłby dla klubu kolejnym sufitem nie do przebicia?

W dzisiejszych czasach średnia ilość publiczności na stadionach PKO BP Ekstraklasy na mecz wynosi 14,5 tysięcy, a jeśli mówimy o klubach z ligowej czołówki, to ta liczba oscyluje w okolicach 20 tysięcy widzów. Największe widowiska są w stanie zebrać od 30 tysięcy do 40 tysięcy kibiców. Spójrzmy nawet na przypadek meczu z poprzedniego sezonu między Ruchem Chorzów, a Legią, kiedy to na Stadionie Śląskim podczas domowego meczu beniaminka ligi zgromadziło się 37 223 fanów, z czego blisko pięć tysięcy to byli kibice przyjezdnych – Legii Warszawa. Warto zwrócić uwagę, że w całej Polsce jest aż 20 stadionów o większej pojemności, niż 15 tysięcy. Pamiętajmy, że Raków jest klubem, który w swoich dalszych planach chciałby rozwinąć swoją markę nie tylko w Polsce, ale też za granicą.

Hipotetycznie wyobraźmy sobie scenariusz, w którym Raków za dwa lata awansuje do fazy ligowej europejskich pucharów, a w kolejnych latach regularnie powtórzy ten sukces i zacznie stawać się klubem, który powoli chce dyktować swoje warunki na europejskich salonach. Jednocześnie zdobyłby kolejnych kibiców również za granicami Polski. W tym miejscu, mając obiekt, na którym pomieściliby się jedynie wszyscy mieszańcy Śródmieścia, powstałby problem. Bilety na mecz stałyby się dla wielu nieosiągalne, tak jak jest teraz. Traciłby wtedy na tym klub, ale także przede wszystkim miasto. Poniżej przedstawiamy średni ranking (footystats.org) frekwencji na stadionach PKO BP Ekstraklasy po ośmiu kolejkach aktualnych rozgrywek. Częstochowianie przy aktualnym trendzie nie mieliby możliwości rywalizować z górną połową zestawienia.

Stadion następnych generacji i lokalizacja

Firma Agraria poinformowała, że nowym obiektem będzie stadion piątej i szóstej generacji, a więc taki, który będzie jednocześnie spełniał kilka innych funkcji, niezwiązanych stricte z dniem meczowym. – Czasy stadionów czwartej generacji powoli dobiegają końca, tych zamkniętych i bardziej nastawionych do klienta. Naszą ideą jest stadion piątej generacji, albo nawet i szóstej. Wpasowany w odpowiednią lokalizację będzie jeszcze bardziej multifunkcyjnym obiektem – padło w trakcie spotkania. O czym dokładnie mowa? Przede wszystkim obiekt miałby być jedną z nowych wizytówek miasta, a także miejscem, gromadzącym wokół siebie inne przedsiębiorstwa i działalności, które miałyby bardzo dużą szansę na rozwój w sąsiedztwie stadionu. Do tego liczy się również aspekt komunikacyjny, który odegrał kluczową rolę we wstępnym studium wykonalności.

Przypomnijmy jeszcze raz. Pod uwagę były brane cztery lokalizacje. Miejsce aktualnego stadionu Rakowa i miejsce stadionu żużlowego – te dwie po wykonaniu wstępnego studium zostały odrzucone. W pierwszym przypadku przekonano, że miasto nie dysponuje odpowiednią powierzchnią – metrów brakuje zarówno za bocznymi boiskami czerwono-niebieskich, jak i w kierunku głównej bramy (trzeba byłoby usunąć trzy budynki mieszkalne, fragment ulicy oraz kościół). Jeśli mowa o Olsztyńskiej, budowę zarówno nawierzchni, jak i trybun, należałoby rozpocząć od podstaw i całkowicie zrezygnować z rozgrywek żużlowych pod Jasną Górą.

Dwie kolejne to dzielnica Wyczerpy przy Alei Wojska Polskiego oraz miejsce, o którym mowa latami, a więc tereny Elanexu, zlokalizowane w centrum miasta przy ulicy Krakowskiej. Opcja stadionu na Wyczerpach raczej jest nieprawdopodobna ze względu na brak komunikacji, bliskość linii energetycznych wysokiego napięcia oraz na dłuższy czas procesu uzyskiwania terenów, który miałby trwać dwa lata. Ten zaś ma być krótszy przy opcji stadionu na Elanexie, która po przedstawieniu wstępnego studium wykonalności jest tą najbardziej optymalną i prawdopodobną. Choć zasadny jest argument o lepszym skomunikowaniu, to drogi dojazdowe w to miejsce na ten czas mogą pozostawiać wiele do życzenia. Ma to się zmienić po zakończeniu rozpoczętej inwestycji przy budowie ulicy 1 maja. Sam wiceprezydent Jarosław Marszałek skomentował prezentację krótko i treściwie: – Nic nowego, to wszystko już wiemy. 

Decyzja – Elanex.

To jak można wykorzystać potencjał terenu Elanexu pokazała nam jedna ze studentek, która kilka miesięcy temu przedstawiła wizualizację stadionu piłkarskiego dla Rakowa w lokalizacji Elanexu. To również przez firmę Agraria zostało poparte przykładami innych reindustrializacji podobnych obiektów w innych miastach. Mowa chociażby o Manufakturze w Łodzi, Centrum Praskim „Koneser” w Warszawie, Fabryce wełny w Pabianicach, czy fuzji na terenach dawnych zakładów włókienniczych Karola Scheiblera w Łodzi. No i w przypadku nowego stadionu Rakowa, jednym z założeń ma być utrzymanie charakteru zabudowy industrialnej z przełomu XIX/XX wieku. Do tego bliskość Dworca Głównego PKP, czy też aktualne inwestycje związane z przebudową dróg w okolicy tego miejsca grają na korzyść tej lokalizacji. W studium został przedstawiony również pomysł na zbudowanie kilkupiętrowego parkingu dla samochodów. To wszystko łączy się na naprawdę ciekawa koncepcja. Tylko, czy wszystko pójdzie po myśli?

Pierwszym krokiem ma być uzyskanie terenów pod budowę obiektu przez Miasto. Według harmonogramu przedstawionego we wstępnym studium wykonalności czas przewidziany na to wynosi cztery miesiące, a więc do końca aktualnego roku kalendarzowego. Podczas dzisiejszego spotkania w Urzędzie Miasta do tego odniósł się prezydent Krzysztof Matyjaszczyk, który zdecydowanie wskazał, że te daty mogą nieco się różnić. – Wcześniej podany przewidywany czas na uzyskanie terenów Elanexu (cztery miesiące), to bardzo optymistyczny scenariusz. Trzeba liczyć się z potencjalnymi przeszkodami, które mogą przesunąć ten termin – mówił prezydent Krzysztof Matyjaszczyk. Czy jest to oznaka tego, że Miasto będzie stawiać opór jak do tej pory? Może tak być, lecz nam pozostaje mieć nadzieję, że tak nie będzie.

Szacowane całkowite koszty budowy stadionu mają wynieść 443,4 mln zł brutto, w tym dodatkowe nakłady finansowe 108,1 mln zł brutto. Sama kwota wykupu gruntu w tej lokalizacji wynosi 23 miliony zł. Trudno nam uwierzyć, że przy takiej kwocie władze miasta będą skłonne uczynnie wywiązywać się z harmonogramu przedstawionego we wstępnym studium, skoro pozyskanie 17 milinów na pierwszy etap przebudowy obiektu przy Limanowskiego 83 już stanowiło pewne problemy. Niemniej przewidywany czas realizacji inwestycji w wariancie tradycyjnym wynosi 56 miesięcy (licząc już od dnia dzisiejszego oraz wliczając już czas potrzebny na uzyskanie terenów).

Prezydent na nasze pytanie odnośnie dotychczasowych i przyszłych działań urzędu miasta w kierunku nowego stadionu odpowiedział wymijająco, odwołując się do przygotowań przy inwestycji postawienia wspomnianej drogi i stwierdził, że wcześniejsze starania o nabycie terenów zakładu, który jest w stanie likwidacji, nie przynosiły skutku. Zapowiedział natomiast licytację komorniczą na specjalnie wystosowany wniosek. Szczegółowe harmonogramy realizacji inwestycji znajduje się na poniższej fotografii. Jeden w systemie „zaprojektuj-wybuduj), drugi przy założeniu partnerstwa publiczno–prywatnego. Przedstawiciele firmy przekazali również rekomendacje kluczowych działań dla możliwości budowy owego obiektu.